کشف مولفه‌های استرس شغلی در شرایط دورکاری و تاکتیک‌های مدیریت استرس شغلی در سازمان‌های دولتی شهر بغداد عراق

چکیده

هدف: هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های استرس شغلی در شرایط دورکاری و ارائه تاکتیک‌های مؤثر برای مدیریت استرس شغلی در سازمان‌های دولتی شهر بغداد عراق بود.روش‌شناسی: این مطالعه کیفی با رویکرد بنیادین و بر اساس راهبرد نظریه داده‌بنیاد گلیزری انجام شد. جامعه پژوهش شامل ۱۸ مدیر و متخصص دارای حداقل ۱۵ سال تجربه در زمینه استرس شغلی بود که با روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری و با استفاده از تحلیل مضمون در نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شدند. در فرایند کدگذاری، ۹۵۲ کد اولیه استخراج و پس از پالایش در قالب ۹۱ مقوله فرعی و ۱۳ مؤلفه اصلی دسته‌بندی شدند. سپس با بهره‌گیری از خانواده کدگذاری «تاکتیک‌ها و ابعاد» گلیزر، کدگذاری نظری برای تدوین مدل مفهومی انجام گرفت.یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از وجود هفت مؤلفه اصلی استرس شغلی در دورکاری شامل: علائم جسمی، استرس زمانی، استرس کاری، استرس دانشی، استرس اجتماعی، استرس روانشناختی و استرس بینشی بود. همچنین، شش گروه تاکتیک مؤثر در مدیریت این نوع استرس شناسایی شد: تاکتیک‌های رفتاری، روانشناختی، فیزیکی، فرهنگی، مدیریتی و فردی. این تاکتیک‌ها شامل راهکارهایی نظیر حمایت سازمانی، تنظیم هیجانات، ارتقاء سلامت جسمی، آشنایی با فناوری، وضوح انتظارات، خودمدیریتی و تعادل زندگی-کار بودند. تعامل بین این مؤلفه‌ها و تاکتیک‌ها، چارچوبی جامع برای درک و کاهش استرس شغلی در شرایط دورکاری ترسیم نمود.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استرس شغلی در شرایط دورکاری پدیده‌ای چندبعدی و وابسته به زمینه است. تاکتیک‌های استخراج‌شده در این پژوهش می‌توانند به‌عنوان راهنمایی عملی برای بهبود مدیریت استرس، ارتقاء سلامت روانی، افزایش بهره‌وری و توسعه فرهنگ دورکاری پایدار در سازمان‌های دولتی عراق مورد استفاده قرار گیرند.