تحلیل خرید اجباری آنلاین: نقش خودشیفتگی حساس و حساسیت اضطرابی در بستر شبکه‌های اجتماعی

چکیده

هدف: این مطالعه درصدد بود تا نقش این متغیرها را در توضیح رفتارهای خرید اجباری روشن سازد و بینش‌هایی برای مدیریت آن ارائه دهد. روش‌شناسی: این مطالعه از نظر ماهیت توصیفی-پیمایشی، از نظر هدف کاربردی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی خریداران الکترونیک شهر اهواز بود که به دلیل نامحدود بودن، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران در جوامع نامحدود محاسبه و 384 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های استاندارد خودشیفتگی بسیار حساس هندین و چیک (1997) خرید اجباری آنلاین جوئل و همکاران (2022) و حساسیت اضطرابی فلوید و همکاران (2020) بود. روایی پرسشنامه‌ها توسط متخصصین این حوزه تأیید و پایایی آن‌ها با ضریب آلفای کرونباخ (بیش از 0.7) بررسی و مورد تأیید قرار گرفت. برای تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 برای آمار توصیفی و از SmartPLS برای مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد خودشیفتگی بسیار حساس تأثیر مستقیم و معناداری بر خرید اجباری آنلاین ندارد (p>0.05)، اما بر حساسیت اضطرابی اثر مثبت و معناداری دارد (p<0.05). همچنین، حساسیت اضطرابی بر خرید اجباری آنلاین تأثیر مثبت و معناداری نشان داد (p<0.01). نقش میانجی حساسیت اضطرابی تأیید شد، اما نقش تعدیل‌کننده نوع شبکه اجتماعی در هیچ‌یک از روابط معنادار نبود. نتیجه‌گیری: این یافته‌ها بر اهمیت عوامل روان‌شناختی در خرید اجباری آنلاین تأکید دارند و طراحی مداخلات هدفمند را پیشنهاد می‌کنند. بررسی تأثیر متغیرهای زمینه‌ای مانند فرهنگ، جنسیت و شرایط اقتصادی در تحقیقات آتی توصیه می‌شود.