تحلیل واکنش ضربه اثرات بلند مدت شاخص‌های اقتصاد دانش بنیان بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب حوزه خلیج فارس

چکیده

هدف: هدف این مطالعه، تحلیل واکنش ضربه‌ای اثرات بلندمدت شاخص‌های اقتصاد دانش‌بنیان بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب حوزه خلیج فارس طی دوره زمانی 2010 تا 2022 می‌باشد. روش‌شناسی: برای بررسی این هدف، از الگوی خودرگرسیون برداری پانلی (PVAR) و تکنیک تابع واکنش ضربه (IRF) استفاده شد. شاخص‌های مورد بررسی شامل کیفیت نهادی، میزان نوآوری (تحقیق و توسعه)، سرمایه انسانی و نیروی کار فعال، و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و میزان استفاده از اینترنت بودند. داده‌ها از بانک جهانی استخراج شده و وقفه بهینه برای مدل تعیین گردید. یافته‌ها: نتایج تحلیل نشان داد که کیفیت نهادی به‌عنوان رکن مشوق‌های اقتصادی، نوآوری به‌عنوان رکن نظام فناوری، سرمایه انسانی و نیروی کار فعال به‌عنوان رکن آموزش و مهارت انسانی، و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و میزان استفاده از اینترنت به‌عنوان رکن اطلاعات و ارتباطات، در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تأثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب حوزه خلیج فارس دارند. نتیجه‌گیری: یافته‌ها حاکی از آن است که تقویت ارکان اقتصاد دانش‌بنیان می‌تواند محرکی پایدار برای رشد اقتصادی منطقه باشد. توصیه می‌شود دولت‌ها با اصلاح ساختار نهادی، توسعه سرمایه انسانی و زیرساخت‌های دیجیتال، و همچنین حمایت از نوآوری و مالکیت فکری، بستر مناسبی برای ارتقای شاخص‌های اقتصاد دانش‌بنیان فراهم آورند.