ارائه و تخمین مدل توسعه انسانی در ایران با تاکید بر تامین مالی سبز و شاخص فناوری فین تک

چکیده

هدف: این مقاله با هدف ارائه و تخمین مدل توسعه انسانی در ایران با تأکید بر تأمین مالی سبز و شاخص فناوری فین‌تک تدوین شده است. تأمین مالی سبز به‌عنوان یک استراتژی کلیدی در پایداری اقتصادی و محیط‌زیستی نقش دارد و فناوری فین‌تک می‌تواند دسترسی به منابع مالی و بهبود شاخص‌های توسعه انسانی را تسهیل کند. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر این دو عامل بر توسعه انسانی در بازه زمانی سال‌های 1375 تا 1401 است. روش‌شناسی: این مطالعه از نوع کاربردی و توصیفی-تحلیلی است که از روش‌های آماری و مدلسازی برای تحلیل داده‌ها استفاده می‌کند. ابتدا برای اندازه‌گیری شاخص تأمین مالی سبز از پنج متغیر اقتصادی و زیست‌محیطی استفاده شد. سپس با استفاده از روش تحلیل مؤلفه‌های اساسی (PCA) شاخص تأمین مالی سبز استخراج گردید. پس از آن، برای تخمین مدل و تحلیل تأثیر تأمین مالی سبز و فین‌تک بر توسعه انسانی از رویکرد تغییر رژیم مارکوف استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تخمین مدل مارکوف نشان داد که تأمین مالی سبز و فناوری فین‌تک تأثیر مثبت و معناداری بر توسعه انسانی دارند. در دوران رونق، شاخص‌های اشتغال، آموزش و سرمایه نیز به بهبود توسعه انسانی کمک می‌کنند. ضریب تأمین مالی سبز و فناوری فین‌تک در هر دو رژیم رکود و رونق مثبت بود، که نشان می‌دهد این عوامل در هر شرایط اقتصادی بر توسعه انسانی اثرگذارند. نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان داد که تأمین مالی سبز و فناوری فین‌تک می‌توانند به‌طور مؤثری به ارتقای توسعه انسانی در ایران کمک کنند. استفاده از ابزارهای مالی سبز و فناوری‌های مالی نوین به‌ویژه در دوره‌های رکود اقتصادی، نقش کلیدی در بهبود شاخص‌های توسعه انسانی و رشد پایدار اقتصادی ایفا می‌کنند.